Adam Kułaj Prezes DIAK
Historia Akcji Katolickiej w naszej diecezji
W diecezji rozpoczęto przygotowania do erygowania Akcji Katolickiej jesienią 1995 roku. Ksiądz biskup Jan Śrutwa pismem z dnia 2 października 1995 roku mianuje Adama Kułaja prezesem Akcji Katolickiej, a księdza Czesława Grzyba asystentem kościelnym. 4 listopada przy Katedrze zamojskiej odbyło się spotkanie inauguracyjne powstającej Akcji Katolickiej, w którym wzięło udział 89 osób. Głównym celem spotkania było omówienie zamierzeń organizacyjnych związanych z tworzeniem stowarzyszenia.
Od listopada 1995 roku do kwietnia następnego roku raz w miesiącu odbywały się jednodniowe spotkania formacyjne dla osób pragnących zaangażować się w tworzenie oddziałów Akcji Katolickiej w swoich parafiach. W spotkaniach uczestniczyło 119 osób. Odbywały się one przy Uniwersytecie Ludowym w Sitnie i Cieszanowie. Tematyka spotkań dotyczyła między innymi: etyki, teologii rodziny, prawa kanonicznego, katolickiej nauki społecznej. Uczestnikom spotkań przybliżono podstawowe zagadnienia związane z Akcją Katolicką, omawiając jej cele, program działania i historię. Ponadto przekazywano informacje ze spotkań, odbywających się w Warszawie, na temat powstającego stowarzyszenia , Podobne spotkania odbywały się od listopada 1996 roku do kwietnia 1997 roku. Główny cel, który postawiono przed uczestnikami spotkań to dobre ich przygotowanie formacyjno – organizacyjne, mające ułatwić im założenie Parafialnych Oddziałów Akcji Katolickiej. Zobowiązano uczestników do organizowania podobnych spotkań w swoich parafiach.
16 grudnia 1995 roku w Katedrze została odprawiona Msza święta, podczas której odczytano dekret księdza biskupa Jana Śrutwy, z dnia 14 grudnia tegoż roku, erygujący Akcję Katolicką w diecezji. O powyższym fakcie specjalnym telegramem poinformowano Ojca Świętego Jana Pawła II.
W okresie 1 – 3 marca 1996 roku w Łabuniach odbyły się dni skupienia dla kandydatów na członków Akcji Katolickiej, w którym wzięło udział 18 osób.
16 października 1996 roku odprawiona została Msza święta w Katedrze w intencji Kościoła, Ojca Świętego i Ojczyzny. Postanowiono, że 16 każdego miesiąca o godzinie 18 -tej będą Msze święte w powyższej intencji, po których prowadzone będą wykłady na temat nauczania Ojca Świętego, katolickiej nauki społecznej, teologii, etyki i historii. We Mszach świętych i w wykładach uczestniczą pierwsi członkowie i kandydaci na członków Akcji Katolickiej z wielu parafii w diecezji. W pierwszym roku powstające oddziały parafialne przygotowywały oprawę liturgiczną Mszy świętej, przyjeżdżając na nie ze swoimi księżmi asystentami. Należy podkreślić duże zaangażowanie parafii: Katedralnej, z Sitańca, Wielączy i Soli.
W listopadzie 1996 roku przedstawiciele stowarzyszenia uczestniczą w I Ogólnopolskiej Pielgrzymce Akcji Katolickiej na Jasną Górę.
W kwietniu 1997 roku odbyły się dwudniowe rekolekcje w Łabuniach, w których wzięło udział 16 osób.
W maju 1997 roku przedstawiciele powstającej Akcji Katolickiej biorą udział w IV Społecznym Tygodniu organizowanym przez Akcję Katolicką Archidiecezji Warszawskiej a w czerwcu w spotkaniu z Ojcem Świętym w Gnieźnie.
We wrześniu 1997 roku do organizowanych 16 każdego miesiąca spotkań formacyjno – modlitewnych przyłącza się Stowarzyszenie Rodzin Katolickich. We Mszach świętych i w wykładach uczestniczą członkowie ruchów, stowarzyszeń i grup modlitewnych z wielu parafii w diecezji. Poszczególne ruchy przygotowują oprawy liturgiczne Mszy świętej a przed wykładami zapoznają się z charyzmatami swoich ruchów i ich historią. Wspólne Msze święte, wspólne wykłady miały na celu zbliżenie członków poszczególnych ruchów i stowarzyszeń oraz budowanie jedności wśród katolików świeckich. Powyższe spotkania odbywały się do maja 2000roku.
Od września 2000 roku do chwili obecnej kontynuuje je parafialny oddział Akcji Katolickiej przy katedrze jako swoje spotkania formacyjne, zapraszając na nie wszystkich chętnych.
W listopadzie 1997 roku Akcja Katolicka w naszej diecezji uzyskuje osobowość prawną.
Rok 1998 poświęcono organizowaniu parafialnych oddziałów stowarzyszenia. Powołano ich 8 – przy Katedrze, w Soli, Sitańcu, Wielączy, w Starym Dzikowie, przy parafii Zwiastowania NMP w Tomaszowie Lubelskim, przy parafiach MBKP i Świętego Krzyża w Zamościu. W oddziałach tych wyłoniono władze statutowe a ksiądz Biskup Ordynariusz mianował prezesów parafialnych.
I Rada Diecezjalnego Instytutu Akcji Katolickiej liczyła 24 członków.
W czerwcu 1998 roku Rada DIAK wyłoniła 3 kandydatów na prezesa zarządu. Ksiądz biskup mianował Adama Kułaja prezesem Zarządu DIAK.
Pierwszy wybrany przez Radę DIAK Zarząd liczył 7 członków:
1. Kułaj Adam – prezes
2. Lubczyk Andrzej – wiceprezes
3. Myszkowska Cecylia – sekretarz
4. Strzęciwilk Alfred – skarbnik
5. Białowolski Andrzej członek
6. Kimak Krystyna – członek
7. Żurawicki Jerzy – członek
Na posiedzeniu Rady DIAK wybrano również 2 delegatów do Rady Krajowego Instytutu Akcji Katolickiej, którymi zostali: Bielecki Zygfryd i Lubczyk Andrzej.
We wrześniu 1998 roku rozpoczyna działalność Ogólnokształcące Liceum Katolickie w Zamościu a Akcja Katolicka jest jednym z organów szkoły.
W 1999 roku powołano parafialne oddziały przy parafii p.w. Świętego Mikołaja w Hrubieszowie, w 2000 roku przy parafii p.w. Świętego Michała Archanioła w Werbkowicach a w 2001 roku przy parafii p.w. Świętej Marii Magdaleny w Biłgoraju i przy parafii p.w. MBNP w Hrubieszowie.
W 2001 roku 12 naszych członków uczestniczyło w I krajowym Kongresie Akcji Katolickiej w Poznaniu.
W 2002 roku ksiądz Biskup Jan Śrutwa – po upływie kadencji, powołuje kolejną Radę DIAK, liczącą 23 członków. Na swoim posiedzeniu Rada wyłoniła kandydatów na prezesa Zarządu oraz członków Zarządu. Ksiądz Biskup Ordynariusz mianował na następną kadencję Adama Kułaja prezesem DIAK. Nowy Zarząd DIAK liczy 9 osób:
1. Adam Kułaj – prezes
2. Jolanta Niedźwiedzka – wiceprezes
3. Jerzy Żurawicki – wiceprezes
4. Krzysztof Brudnowski sekretarz
5. Aleksander Olczak skarbnik
6. Andrzej Białowolski – członek
7. Mariusz Cichecki – członek
8. Alfred Strzęciwilk – członek
9. Mirosław Turczyn – członek
DIAK w Radzie Krajowej reprezentują Adam Kułaj z urzędu oraz wybrany Zygfryd Bielecki, którego w 2004 roku zastąpił Jerzy Żurawicki.
W 2002 roku powołano kolejny parafialny oddział w Jarosławcu.
W 2003 roku od 23 kwietnia do 1 maja w 25 roku pontyfikatu Jana Pawła II przedstawiciele Akcji Katolickiej z naszej diecezji uczestniczą w I Krajowej Pielgrzymce Akcji Katolickiej do Rzymu.
W 2003 roku ksiądz Biskup Mariusz Leszczyński – biskup pomocniczy z naszej diecezji otrzymuje nominację na Krajowego Asystenta Kościelnego Akcji Katolickiej. We wrześniu tego samego roku ksiądz Błażej Górski zostaje mianowany nowym asystentem diecezjalnym Akcji Katolickiej.
We wrześniu 2003 roku Akcja Katolicka z naszej diecezji w roku jubileuszu 750-lecia kanonizacji Świętego Stanisława Biskupa Męczennika wspólnie z Akcją Katolicką Archidiecezji Krakowskiej uczestniczy w pielgrzymce do Krakowa – Skałka, Katedra na Wawelu, Sanktuarium Pana Jezusa Miłosiernego w Łagiewnikach. Pielgrzymce przewodniczy ks. bp Mariusz Leszczyński.
W 2005 roku powołano 2 kolejne oddziały parafialne – przy parafiach p.w. Świętego Jerzego w Biłgoraju i Podhorcach.
We wrześniu 2005 roku ks. bp Jan Śrutwa mianuje księdza Krzysztofa Świtę – wikariusza z parafii katedralnej – asystentem diecezjalnym Akcji Katolickiej.
W grudniu 2005 roku w 10-lecie ustanowienia Akcji Katolickiej w naszej diecezji zorganizowano I Diecezjalny Kongres połączony z poświęceniem sztandaru ufundowanego przez księży biskupów, księży asystentów, prezesów i członków stowarzyszenia. Główne uroczystości odbyły się w katedrze a przewodniczył im ks. bp Jan Śrutwa Ordynariusz diecezji. Kongres zaszczycili swoją obecnością pani Halina Szydełko – prezes KIAK oraz przedstawiciele DIAK z Archidiecezji Lubelskiej z Diecezji Sandomierskiej i Rzeszowskiej.
W chwili obecnej (XII 2005 r.) w diecezji istnieje 15 Parafialnych Oddziałów Akcji Katolickiej zrzeszających 233 członków.